Judi Dench
| Judi Dench | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ganwyd | Judith Olivia Dench  9 Rhagfyr 1934 Efrog |
| Man preswyl | Llundain, Outwood |
| Dinasyddiaeth | y Deyrnas Unedig |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | actor ffilm, actor teledu, actor llais, hunangofiannydd, actor llwyfan, cyfarwyddwr ffilm, cyfarwyddwr theatr, actor |
| Cyflogwr | |
| Tad | Reginald Arthur Dench |
| Mam | Eleonora Olive Jones |
| Priod | Michael Williams |
| Plant | Finty Williams |
| Perthnasau | Rebekah Elmaloglou, Sebastian Elmaloglou |
| Gwobr/au | Gwobr Laurence Olivier, Bonesig Cadlywydd Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig, Praemium Imperiale, Gwobr Cymdeithas Academi BAFTA, Gwobr yr Academi am Actores Gynhaliol Orau, Gwobr Tony am yr Actores Orau mewn Drama, Cymrawd Cymdeithas Frenhinol Celf (FRSA), doethur anrhydeddus Prifysgol St Andrews, Benjamin Franklin Medal, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Harvard, Gwobr Cyflawniad Oes yr Academi Ffilm Ewropeaidd, Gradd er anrhydedd o Brifysgol Leeds, Gwobr BAFTA am yr Actores Orau i Chwarae'r Brif Ran, Gwobr Arbennig Cymdeithas Theatr Llundain, Critics' Circle Award for Distinguished Service to the Arts, Gwobr Theatr yr Evening Standard am yr Actores Orau, Gwobr Laurence Olivier i'r Actores Orau mewn Miwsical, IFTA Lifetime Achievement Award |
Mae Judith Olivia Dench, CH, DBE, FRSA, (ganwyd 9 Rhagfyr 1934), a adnabyddir fel Judi Dench, yn actores Seisnig. Mae hi wedi ennill naw BAFTA, saith Gwobr Laurence Olivier, dwy Wobr y Gymdeithas Actorion Sgrîn, Gwobr yr Academi, dwy Wobr Golden Globe a Gwobr Tony.
Bywyd Personol
[golygu | golygu cod]Ganwyd Judy Dench yn Efrog, Gogledd Riding yn Swydd Efrog, yn ferch i Eleanora Olave (née Jones), a ddaethai o Ddulyn yn wreiddiol, a Reginald Arthur Dench, doctor a gyfarfu a mam Judi tra'n astudio meddygaeth yng Ngholeg y Drindod. Magwyd Dench fel Crynwr a thrigai yn Tyldesley, Manceinion Ehangach. Mae ganddi berthnasau enwog, gan gynnwys ei brawd, yr actor Jeffrey Dench a'i nith Emma Dench, hanesydd Rhufeinig ym Mhrifysgol Llundain ac yn ddiweddarach ym Mhrifysgol Harvard, Caergrawnt, Massachusetts.
Pan oedd Dench yn 13 oed, mynychodd The Mount School, Efrog. Ym 1971, priododd Dench yr actor Prydeinig Michael Williams a chawsant eu hunig blentyn, Tara Cressida Williams (aka "Finty Williams"), ar y 24ain o Fedi 1972. Dilynodd hithau yn olion traed ei rhieni, gan ddod yn actores cydnabyddedig ei hun.
Perfformiodd Dench a'i gŵr gyda'i gilydd mewn nifer o gynhyrchiadau llwyfan, yn ogystal ag ar wahan, ond cyd-weithiodd y ddau gyda'i gilydd yng nghomedi sefyllfa Bob Larbey, A Fine Romance (1981–84).
Bu farw Michael Williams o gancr yr ysgyfaint yn 2001, yn 65 oed.
Yn hunangofiant Laurence Olivier Confessions of an Actor (Weidenfeld & Nicolson, 1982), disgrifiodd Dench fel 'the scrumptious Judi Dench'.
Bywyd Cyhoeddus
[golygu | golygu cod]Ym Mhrydain, ystyrir Dench fel un o'r actorion gorau ers yr Ail Rhyfel Byd, yn bennaf oherwydd ei gwaith yn y theatr a fu'n un o'i chryfderau trwy gydol ei gyrfa. Fwy nag unwaith, mae Dench wedi cael ei dewis fel un o actorion gorau'r DU.
Rhoddwyd OBE i Dench ym 1970 a chynyddodd ei phoblogrwydd pan gymrodd rôl M yn y gyfres ffilm James Bond ym 1995. Mae Dench hefyd yn noddwraig The Leaveners, Friends School Saffron Walden a Theatr the Archway, Horley, DU. Daeth yn lywydd Academi Mountview ar gyfer Celfyddydau'r Theatr yn Llundain yn 2006, gan gymryd drosodd o Syr John Mills. Hi yw llywydd y Theatr Questors hefyd. Ym Mai 2006, daeth yn Gymrawd Anrhydeddus o Gymdeithas Frenhinol y Celfyddydau. Mae hi hefyd yn noddwraig i Ysgol Ovingdean Hall, ysgol ddydd a phreswyl ar gyfer y byddar a'r trwm eu clyw yn Brighton.
Mae Dench yn Gymrawd Anrhydeddus yng Ngholeg Lucy Cavendish, Caergrawnt. Yn 2000-2001 derbyniodd radd anrhydeddus o Brifysgol Durham. Ar y 24ain o Fehefin 2008, rhoddwyd gradd anrhydeddus (D.Litt) iddi gan Brifysgol St Andrews yn seremoni graddio'r brifysgol.
Filmography
[golygu | golygu cod]| Blwyddyn | Ffilm | Rôl | Nodiadau |
|---|---|---|---|
| 1964 | The Third Secret | Miss Humphries | |
| 1965 | Four in the Morning | Gwraig | |
| A Study in Terror | Sally | ||
| He Who Rides a Tiger | Joanne | ||
| 1968 | A Midsummer Night's Dream | Titania | |
| 1973 | Luther | Katherine | |
| 1974 | Dead Cert | Laura Davidson | |
| 1978 | Langrishe, Go Down | Imogen Langrishe | (Ffilm deledu'r BBC) |
| 1985 | The Angelic Conversation | (adroddwr) | |
| Wetherby | Marcia Pilborough | Enwebwyd — Gwobr BAFTA am yr Actores Orau mewn Rôl Gefnogol | |
| A Room with a View | Eleanor Lavish | Gwobr BAFTA am yr Actores Orau mewn Rôl Gefnogol | |
| 1987 | 84 Charing Cross Road | Nora Doel | Enwebwyd — Gwobr BAFTA am yr Actores Orau mewn Rôl Gefnogol |
| 1988 | A Handful of Dust | Mrs. Beaver | |
| 1989 | Henry V | Mistress Quickly | |
| Behaving Badly | Bridget Mayor | Channel 4 cyfres deledu | |
| 1995 | Jack and Sarah | Margaret | |
| GoldenEye | M | ||
| 1996 | Hamlet | Hecuba | |
| 1997 | Mrs. Brown | Y Frenhines Fictoria | |
| Tomorrow Never Dies | M | ||
| 1998 | Shakespeare in Love | Y Frenhines Elizabeth | |
| 1999 | Tea with Mussolini | Arabella | |
| The World Is Not Enough | M | ||
| 2000 | Into the Arms of Strangers: Stories of the Kindertransport | (adroddwr) | (dogfen) |
| The Last of the Blonde Bombshells | Elizabeth | (Teledu) | |
| Chocolat | Armande Voizin | ||
| 2001 | Iris | Iris Murdoch | |
| The Shipping News | Agnis Hamm | Enwebwyd — Gwobr BAFTA am yr Actores Orau mewn Rôl Gefnogol Enwebwyd — Gwobr Cymdeithas yr Actorion Sgrîn am Berfformiad Eithriadol gan Actor Benywaidd mewn Rôl Gefnogol | |
| 2002 | The Importance of Being Earnest | Lady Augusta Bracknell | |
| Die Another Day | M | ||
| 2003 | Bugs! | (adroddwr) | (pwnc byr) |
| 2004 | Home on the Range | Mrs. Caloway | (llais) |
| The Chronicles of Riddick | Aereon | ||
| Ladies in Lavender | Ursula | ||
| 2005 | Pride & Prejudice | Lady Catherine de Bourg | |
| Mrs Henderson Presents | Mrs. Laura Henderson | Nomination — Academy Award for Best Actress Nomination — BAFTA Award for Best Actress in a Leading Role Nomination — British Independent Film Award for Best Actress Nomination — Broadcast Film Critics Association Award for Best Actress Nomination — Golden Globe Award for Best Actress – Motion Picture Musical or Comedy Nomination — London Film Critics Circle Award for British Actress of the Year Nomination — Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Female Actor in a Leading Role Nominated — Satellite Award for Best Actress – Motion Picture Musical or Comedy | |
| 2006 | Doogal | (adroddwr) | |
| Casino Royale | M | Enwebwyd — Gwobr Ffilm Cenedlaethol am yr Actores Orau | |
| Notes on a Scandal | Barbara Covett | Gwobrau Ffilm Annibynnol Prydeinig 2007 am yr Actores Orau Gwobrau Ffilm yr Evening Standard am yr Actores Orau Enwebwyd — Gwobr yr Academi am yr Actores Orau Enwebwyd — Gwobr BAFTA am yr Actores Orau mewn Prif Rôl Enwebwyd — Cymdeithas Beirniaid Darlledu Ffilm am yr Actores Orau Enwebwyd — Gwobr Cymdeithas Beirniaid Ffilm Chicago am yr Actores Orau Enwebwyd — Gwobr Golden Globe am yr Actores Orau - Ffilm Enwebwyd — Gwobr Cymdeithas Beirniaid Ffilm Llundain am yr Actores Orau Enwebwyd — Gwobr Cymdeithas Beirniaid Ffilm Llundain am yr Actores Brydeinig y Flwyddyn Enwebwyd — Gwobr Cymdeithas yr Actorion Sgrîn am Berfformiad Eithriadol gan Actor Benywaidd mewn Prif Rôl | |
| 2007 | Go Inside to Greet the Light | (adroddwr) | |
| 2008 | Quantum of Solace | M | |
| 2009 | Rage | Mona Carvell | |
| Nine | Liliane La Fleur | ôl-gynhyrchu | |
| 2011 | Bond 23 | M | wedi'i gyhoeddi |